W świecie badań klinicznych nie istnieje jedno uniwersalne podejście. Każde badanie ma swój cel, strukturę i przebieg – dopasowane do tego, co chcemy sprawdzić. W ośrodkach takich jak Clinical Best Solutions, które działają w Warszawie i Lublinie, prowadzimy różne typy badań, z myślą zarówno o bezpieczeństwie pacjentów, jak i jakości uzyskiwanych danych.
Z tego artykułu dowiesz się, jakie są główne rodzaje badań klinicznych i czym się różnią. A także – dlaczego każdy z nich ma swoje znaczenie w procesie rozwoju nowych terapii.
Badania interwencyjne – kiedy wkracza nowa terapia
To najczęściej kojarzony typ badań klinicznych. W badaniach interwencyjnych pacjent otrzymuje konkretną formę leczenia – może to być nowy lek, schemat terapii, procedura medyczna lub urządzenie. Celem jest sprawdzenie, czy ta nowa interwencja jest skuteczna i bezpieczna.
W Clinical Best Solutions skupiamy się przede wszystkim na badaniach faz II i III – czyli wtedy, gdy lek jest testowany na pacjentach z określoną diagnozą. Pracujemy zgodnie z protokołami zatwierdzonymi przez komisje bioetyczne i zawsze w warunkach gwarantujących bezpieczeństwo uczestników.
Dzięki temu pacjenci mają dostęp do terapii, które mogą nie być jeszcze dostępne na rynku, a nauka zyskuje dane niezbędne do podejmowania decyzji o dalszym rozwoju leku.
Badania obserwacyjne – kiedy nie zmieniamy leczenia
Nie każde badanie kliniczne polega na podaniu nowego leku. W badaniach obserwacyjnych pacjent kontynuuje dotychczasową terapię – ośrodek jedynie obserwuje i dokumentuje, co dzieje się w trakcie tego leczenia.
Tego rodzaju badania pomagają odpowiedzieć na pytania: jak skutecznie działa terapia w praktyce? Jak długo utrzymuje się efekt? Jakie są reakcje pacjentów? Czy pojawiają się trudności w stosowaniu leczenia?
W Clinical Best Solutions realizujemy także tego typu projekty – zwłaszcza tam, gdzie potrzebna jest analiza długoterminowa lub zrozumienie „codziennego” przebiegu terapii. Dla pacjentów to mało inwazyjna forma udziału, a dla lekarzy – szansa na zebranie wartościowych obserwacji.
Badania randomizowane i nierandomizowane
Wśród badań interwencyjnych warto rozróżnić dwa podejścia. W badaniach randomizowanych pacjenci są losowo przypisywani do grup – na przykład jednej, która otrzymuje nową terapię, i drugiej, która dostaje standardowe leczenie lub placebo. To pozwala uniknąć błędów i uzyskać bardziej obiektywne wyniki.
Z kolei badania nierandomizowane przydzielają pacjentów według określonych kryteriów – na przykład wieku, typu choroby czy wcześniejszego leczenia. W Clinical Best Solutions najczęściej realizujemy badania randomizowane, bo pozwalają one na bardziej precyzyjne porównania i są preferowane przez instytucje rejestrujące leki.
Badania otwarte i zaślepione
To kolejna klasyfikacja, tym razem dotycząca tego, kto wie, jakie leczenie otrzymuje pacjent. W badaniach otwartych zarówno pacjent, jak i lekarz wiedzą, co zostało podane. W badaniach zaślepionych – przynajmniej jedna ze stron nie zna tej informacji. Czasem również obie.
W praktyce badania zaślepione dają większą wiarygodność, bo eliminują efekt oczekiwań. Dla uczestnika może to oznaczać, że nie od razu dowie się, czy przyjmuje lek testowany czy porównawczy, ale zawsze ma zapewnioną taką samą opiekę medyczną.
Dlaczego to wszystko ma znaczenie?
Każdy rodzaj badania klinicznego wnosi coś innego. Badania interwencyjne sprawdzają nowe rozwiązania, obserwacyjne pokazują, jak działa leczenie w praktyce, a strukturyzacja – czy badanie jest randomizowane, otwarte czy zaślepione – pozwala uzyskać dane wysokiej jakości.
Dla pacjenta najważniejsze jest to, że niezależnie od rodzaju badania, jego bezpieczeństwo i komfort są zawsze na pierwszym miejscu. W Clinical Best Solutions dbamy o przejrzystość, jasne zasady i wsparcie na każdym etapie. Bo udział w badaniu klinicznym to ważna decyzja – i powinien iść za nią realny zysk, nie tylko dla nauki, ale przede wszystkim dla osoby, która się na to decyduje.